Dikkatimizi odaklama üzerine yazmak istiyorum. Konu çok geniş, çokça da kaynak mevcut bununla ilgili, merak eden araştırıp okuyabilir. Sebepleri, görülme oranı vs. bir sürü bilgi var. Benim yazımın odak noktası günümüzde dikkat problemi ve ne yapabiliriz.
Yaşımı ortaya koyarak anlatmak istiyorum, şuan 41 oldum, benim emsallerimin hayatında çocukken e televizyonlar vardı, seçenek olarak şimdiki gibi çok program, film vs yoktu. Seçeneğimiz az oduğu için çoğunlukla dışarda vakit geçirirdik. Tabiki 20 yılda dünya hızlı bir teknolojik değişim geçirdi. Bizler bunun öncesini ve sonrasını çok net yaşadığımız için bunu çok iyi gözlemledik. Bu kadar uyaran yoktu, bir noktada daha yoksun çocuklardık, tek bildiğimiz kendi sokağımızdı. Liseye doğru biraz algılar açıldı, üniversitede çok tedirgin olmuştum birden bire ciddi bir kalabalığın içinde. Kültür şoku, hayatta bu kadar farklı insanın bir arda olması vs. Neyse konu ben değilim, ancak olayın arka planı için bu bilgi gerekli. Bizler aşama aşama uyanlara maruz kaldık, o süreçte üniversite koşullarına kadar gelenlerin zaten oturmuş bir disiplini vardı. Önce sorumluluk sonra eğlence diyebiliyorduk. Son 20 yıl ise bizlerin de ayarını bozdu. Elimizin altında bu kadar uyarana, dünya var olduğu süre boyunca rastlanmamışken hepsi bize denk geldi. Teknolojik gelişmeyle birlikte sahip olduğumuz bir takım becerilerde gerileme gözlendi. Hareket alışkanlığımız değişti, eskiden sıkılıp hava almaya çıkıyorken şimdi birşey açıp izliyoruz. Okuma alışkanlığımız değişti, instagramda vs. sosyal medyada birinin paylaştığı bilgiyi alıp anlatıyoruz. Disiplin anlayışımız değişti, uyanır uyanmaz gözümüzü açmadan ekranı açabiliyoruz, uyku saatimiz de değişti. Saatlerce ekranın başında vakit geçirip sabahı sabah eden kişiler var, bunun yaşla alakası yok, yetişkinlerde de görüyoruz göz altları kararmış, halsiz, bitkin, uyuyamıyorum diyenleri.
Neyse çok uzatmadan dikkatimize gelelim, dikkati odaklama , odaklayabilme doğuştan gelen bir beceri değil, zamanla şekillenebilen, öğrenilebilen bir beceri. Dikkati çok güzel olup birçok konuda sorun yaşayan bir sürü insan tanıyorum, dikkati çok kötü olup çok şey becermiş bir sürü kişi tanıyorum. Sözylediklerim benim hayat tecrübemden çıkış almıyor tek başına, okuduklarım, yapılmış araştırmalardan gördüklerimle birlikte söylüyorum. Dikkatin toparlanması tek bir nedene bağlı olmadığı için tek bir nedenle de çözülmez: ilaç. İlaç konusu hassas bir konu, bu konuda hiç konuşmam, haddim değil; ancak ilaç ,ancak kişinin bütün işlevleri( uyku, beslenme, ilişkiler vs.) normal ve dikkatin bozulma sebebi beyindeki bir takım süreçlerle ilgiliyse işe yarıyor ve bunu da alanında uzman doktorlar görüp karar veriyor. Onun dışında olan hiçbir dikkat sorununa ilaç tek başına etki edemiyor.
Ne yapacaz, dikkatimizi nasıl toparlıcaz?
Dikkati toparlamak için önce başka şeyleri toplamamız gerekiyor; ancak onları yaparken birlikte dikkatimiz de gelişiyor. Bunlara ek olarak dikkat çalışmaları yaparsınız, bazı özel beceri eğitimleri vs. alırsınız bu size kalmış, ancak dediklerimi yapmadan sadece onları yapmak boşa kürek çekmeye eşdeğer olur:
- Sirkadyen ritme uyacaz, ne demek bu, akşamları daha çok dinlenme modunda olacaz.
- Belli bir uyku saati belirlicez, çok geç eve geliyorum diyenler olabilir, onlar için geldikleri zaman geçirdikleri süreyi temel ihtiyçalar için tutmak, kalanı hemen ekransız yatağa gitmek oluşturmalı.
- Sabah düzenli bir uyanma saati
- Beslenme çok önemli, bu kadar obez insan hiç olmamıştı, son yirmi yılı düşünelim, evden yemek götürmeye dikkat edelim. Yediklerimiz sadece yağ olarak depolanmıyor, beynimizin işleyişini de değiştiriyor.
- Hareket edelim, hiç yapamıyorsak gidip yürüyelim, evden çıkamıyorsak evde spor videoları izleyelim
- Okuyalım, okuma bir lüks değil gereklilik bu dönemde. Şöyle düşünün belki bundan 100 yıl önce çok önemli değildi, herkes tarlada, çiftlikte, fabrikada ya da vücudunu kullanacağı işler yapıyordu ve gerçekten o dönemde o beceriler gerekliydi. Şimdi bilgi çağındayız, artık o beceriler yetmiyor, okumamız, kendimizi geliştirmemiz gerekiyor. Az, çok demeden okumamız gerekiyor.
- Özellikle telefonların bildirim ayarlarını ( İnstagram, face book vs.) kapatalım, yalnızca biz girdiğimizde görebilelim.
- Zaman yönetimi için günlük ajandalar, not defterleri ya da telefonların takvim kısmını aktif kullanmamız gerekiyor ki dağılmayalım.
- Doğada vakit geçirelim, küçükken evimizin çok küçük bir bahçesi vardı, bahçe de denmez ama bir iki ağacın olduğu çok küçük bir alan, orda bazen durmak bana çok iyi gelirdi. Bu imkanı olmayanlar gökyüzüne baksın, yeterki doğada vakit geçirmeye çalışalım.
- Son olarak insan uyum becerisi en yüksek canlıdır, bir şeyde sorun yaşıyorsak, sebeplerini bulup değiştirme gücümüz de vardır.
Birilerine iyi gelmesi niyetiyle…